۳ چالشی که بازار دارو را آزار می دهد
آقای هویج: سه ماه از اجرای طرح دارویاری به عنوان ماموریت دولت در اصلاح سیاست ارزی و ساماندهی بازار دارو می گذرد و تا اینجای کار، اهداف اصلی طرح در حوزه افزایش پوشش بیمه ای داروها و ثابت ماندن پرداخت از جیب مردم، محقق شده است؛ با اینحال اما، هنوز چالش هایی بازار دارو را رها نمی کند؛ چالش هایی از جنس نبود نقدینگی، مالیات 9 درصدی بر ارزش افزوده و البته بدقولی برخی بیمه ها در پرداخت مطالبات داروخانه ها و...
به گزارش آقای هویج به نقل از ایسنا، بعد از مدیریت کرونا، ماموریت سلامت، برنامه ریزی و اقدام برای حل مشکلات بازار دارو، رفع کمبودهای دارویی و جلوگیری از تخلفات ارزی در زمینه دارویی کشور در نظر گرفته شد؛ ماموریتی که در قالب طرح دارویاری شکل گرفت و اجرا شد تا مردم بیش از این در رنج تامین دارو و پرداخت هزینه های آن نباشند.
طرح دارویاری از ۲۳ تیر ماه ۱۴۰۱، با بیان وزیر بهداشت شروع به کار کرد؛ طرحی که قرار شد با انتقال یارانه دارو بوسیله بیمه ها به مردم، پوشش بیمه ای داروها را افزایش داده، اقلام بیشتری از داروها را زیر چتر بیمه ها برده و در عین حال قیمت دارو را به سمت واقعی شدن سوق دهد، با این شرط که «پرداختی از جیب بیمار» افزایش نیابد. حالا با گذشت سه ماه از این طرح گویا اهداف اصلی دارویاری که افزایش پوشش بیمه ای داروها، پوشش بیمه ای اقلام بیشتری از داروها و ثابت ماندن پرداخت از جیب مردم در زمینه دارو بود تا این مقطع زمانی، محقق شده است.
در عین حال اجرای دارویاری اهداف دیگری را هم دنبال می کرد؛ رفع مشکلات ارزی و تک نرخی شدن ارز دارو و واقعی شدن قیمت داروها و کاهش قاچاق معکوس داروهای سوبسیددار از کشور. هم اکنون طبق گفته مسئولان و کارشناسان حوزه سلامت، مشکلات تامین ارز رفع شده و تامین ارز برای تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو آسان تر شده است.
مشکلات ارز دولتی در دارو
باید توجه کرد که با اجرای طرح دارویاری، ارز دارو تک نرخی شد؛ اقدامی که به نفع صنعت داروسازی کشور بود؛ چونکه قبل از اجرای این طرح تنها بخش محدودی از مواد موثره دارویی ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می کردند و تمام هزینه های صنایع دارویی شامل حقوق، دستمزد، نهاده های تولید، مواد جانبی و... از ارز نیمایی متاثر بود. بدین سبب صنعت داروسازی به شدت تحت فشار مالی بود و در نتیجه تولید برای تولیدکننده دارو توجیهی نداشت؛ بطوریکه خیلی از داروسازان عملا نسبت به خرید مواد اولیه و تولید دارو اقدام نمی کردند و به تبع این مساله کمبودهای دارویی روز به روز افزایش می یافت. از طرف دیگر، محدودیت در اختصاص ارز دولتی و همین طور محدودیت در تنوع ارزهای تخصیصی نیز صف های طولانی ارز ترجیحی را ایجاد می کرد. همین طور گاهی اختصاص دیرهنگام ارز ترجیحی به داروسازان و واردکنندگان مواد اولیه موجب می شد که ثبت سفارش دیر انجام شده و در نهایت دارو هم با فاصله زمانی در کشور تامین گردد و در نتیجه این مساله هم به کمبودهای دارویی دامن می زد. علاوه بر این که زمینه های رانت و فساد و... نیز در ارز دولتی بالا بود؛ چونکه اختلاف قیمت ارز دولتی با ارز آزاد بسیار زیاد بود و برای سوداگران حوزه دارو جاذبه بالایی در امتداد سودآوری از داروی مردم ایجاد می کرد؛ بطوریکه خیلی از کارشناسان حوزه سلامت اعلام می کردند که در مجموع راه درست، یک اقتصاد شفاف و ارز تک نرخی است و جز این چاره ای نیست.
نسخه ای برای قاچاق معکوس دارو
همچنین بحث قاچاق معکوس داروهای سوبسیددار ایرانی نیز یکی از چالش های اساسی در بازار دارویی کشور بود. طی سالهای اخیر، با اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو، قیمت دارو در کشورمان نسبت به کشورهای همسایه بسیار پایین بود و همین موضوع جذابیت قاچاق معکوس داروهای ایرانی به کشورهای همسایه را افزایش می داد؛ بطوریکه سوبسیدی که از طرف دولت برای دارو و در امتداد حمایت مالی از بیماران پرداخت می شد، با قاچاق معکوس دارو به کشورهای همسایه، از دسترس ایرانیان خارج می شد و عملا داروی ارزانِ موجود در ایران، سوغات خارجی ها می شد. با اجرای طرح دارویاری، اما قیمت دارو به سمت واقعی شدن گام برداشته و در نتیجه جذابیتی هم برای قاچاق این داروها به آن سوی مرزها وجود ندارد. از طرفی با افزایش پوشش بیمه ای داروها، پرداخت از جیب بیماران نیز برای دارو افزایش پیدا نمی کند.
در همین زمینه بخوانید:
جزئیات طرح «دارویاری» و دارویی که برای بیماران «گران» نمی شود "دارویاری"؛ طرحی برای مدیریت آشفته بازار دارو
۳ چالشی که همچنان بازار دارو را آزار می دهد
اکنون اما، با وجود رفع گرفتاری های ارز دولتی و تسهیل تامین ارز برای تولید و واردات دارو در قالب طرح دارویاری، صنعت داروسازی کشور با دو چالش جدید دست به گریبان شده که در صورت ادامه می تواند کمبودهایی را در بازار دارویی کشور بوجود آورد و حتی طرح دارویاری را هم در معرض خطر قرار دهد؛ چالش اول بحث افزایش میزان مالیات بر ارزش افزوده بر دارو و مواد اولیه است. بطوریکه مالیات بر ارزش افزوده در زمینه دارو از یک درصد به ۹ درصد ارز نیمایی بالا رفته و مالیات بر ارزش افزوده مواد اولیه دارویی نیز از ۹ درصد ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی به ۹ درصد ارز نیمایی بدل شده است. موضوعی که داروسازان کشور را در تنگناهای مالی قرار داده است. در همین راستا مدتی پیش دکتر محمد عبده زاده- رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در هفدهمین نمایشگاه ایران فارما اعلام نمود که دارویی که کالای راهبردی شمرده می شود، هنوز صنعتش راهبردی دیده نمی گردد. بحث ارز نیمایی در زمینه دارو، یعنی کاهش قیمت مصرف کننده به نفع بیمار. برای همه ارزهایی که از ترجیحی به نیمایی بدل شد، ارزش افزوده در ابتدای سال یک درصد شد، اما در زمینه دارو ارزش افزوده ۹ درصد باقی مانده و با وجود مکاتبات بسیار هنوز به جایی نرسیدیم.
در عین حال یکی دیگر از چالش های صنعت داروسازی در وضعیت فعلی، بحث تامین نقدینگی برای داروسازان است؛ بطوریکه گفته می شود بخش عمده ای از کمبود داروها به علت نبود نقدینگی در شرکتها و پرداختی شان در گمرک است. از طرف دیگر پس از اجرای طرح دارویاری، قرار بود باتوجه به افزایش مابه التفاوت ارز دولتی و نیمایی، تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان دارو تعلق گیرد که البته به اذعان تولیدکنندگان دارو هنوز چنین اتفاقی نیفتاده و صنعت داروسازی را از نظر تامین نقدینگی در مضیقه قرار داده است.
از طرفی هم مشکل همیشگی حوزه دارویی کشور، یعنی بحث پرداخت مطالبات دارویی که می توان از آن به عنوان پاشنه آشیل طرح دارویاری نیز یاد کرد، همچنان موضوعی چالش برانگیز در زمینه داروی کشور است؛ بطوریکه بگفته مسئولان انجمن داروسازان ایران و همین طور سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران موضوعی که می تواند طرح دارویاری را تهدید کند، رفتار سازمان تامین اجتماعی و چند بیمه دیگر است؛ چونکه با وجود این که ماه سومی است که طرح دارویاری اجرا می شود، اما سازمان بیمه گری مانند تامین اجتماعی هنوز ریالی به داروخانه ها بابت این تغییر یارانه نپرداخته است و داروخانه ها و مراکز درمانی از این مساله گلایه مندند؛ چونکه فشار مالی بالایی بر آنها وارد می شود. البته گفته می شود که سازمان بیمه سلامت و همین طور بیمه نیروهای مسلح در پرداخت مطالبات دارویی در قالب طرح دارویاری بموقع اقدام نموده و تعهدات شان را پرداخت می کنند. با اینحال باید با نظارت دقیق، رفع مشکلات اقتصادی بیمه ها و همین طور پرداخت بدهی های آنها از طرف دولت به اقتصاد داروخانه ها کمک کرده و در نهایت گردش بدون مشکل چرخ طرح دارویاری را تضمین نمود.
در این شرایط مجلس شورای اسلامی و دولت باید با مصوبات شان در امتداد حل این مشکلات در صنعت داروسازی کشور گام بردارند. البته حسینعلی شهریاری - رییس کمیسیون بهداشت مجلس در هفدهمین دوره نمایشگاه ایران فارما اعلام نمود که پرداختی بیمه ها به داروخانه ها پیش از اجرای طرح دارویاری با یک سال تاخیر همراه بود. هم اکنون پرداختی بیمه سلامت به روز شده و مشکلاتی در پرداختی بیمه تامین اجتماعی و بیمه دی وجود دارد که پیگیر حل آن هستیم.
وی همین طور اعلام نمود که کاهش ارزش افزوده داروها از ۹ درصد به یک درصد در صحن مجلس مطرح و تصویب خواهد شد.
در همین زمینه بخوانید:
گلایه داروخانه ها از بیمه دی و تامین اجتماعی نامه نگاری با رئیس جمهور درباره ی بدهی تامین اجتماعی وضعیت فعلی اجرای "دارویاری" و رفع چند چالش
حال باید دید این تصمیمات چه زمانی اجرا می گردد تا صنعت داروسازی کشور بتواند نفس راحتی کشیده و داروی مورد نیاز مردم را تامین کند. در این راستا دکتر حیدر محمدی - دبیر قرارگاه اصلاح سیاست های ارزی دارو در گفت و گو با ایسنا، درباره وضعیت اجرای طرح دارویاری، اظهار داشت: مدت سه ماه است که طرح دارویاری درحال اجراست و برای ارزیابی آن زمان کمی گذشته است، اما فعلا تمام داروهای تولید داخلی، مواد اولیه و ۸۰ درصد از داروهای وارداتی مشمول این طرح شده است. یکی از مزایای این طرح این بود که خیلی از تولیدکنندگان توانسته اند ماده اولیه مورد نیازشان را آسان تر وارد کنند و مشکلاتی که در حوزه تامین ارز وجود داشت، دیگر وجود ندارد. در عین حال از اقلام وارداتی طبق محاسبات ما ۱۵ تا ۲۰ درصدش باقی مانده تا وارد طرح دارویاری شوند.
وی اضافه کرد: همین طور پیش از اجرای طرح دارویاری، یکی از مشکلاتی که وجود داشت، بحث قاچاق معکوس دارو و خروج داروها از زنجیره دارویی کشور بود، اما در حال حاضر با اجرای این طرح بحث قاچاق معکوس تقریباً دارد به صفر می رسد. در عین حال باید اجازه دهیم تا طرح دارویاری کامل شود و حداقل پنج الی شش ماه بگذرد و آن زمان میزان منطقی شدن مصرف دارو را که اساسا اتفاق می افتد، ارزیابی نماییم. همین طور می توانیم میزان کاهش قاچاق معکوس، سرعت در تامین ارز و... را ارزیابی بهتری نماییم.
چرایی برخی کمبودهای دارویی در بازار لزوم تصمیم مجلس و دولت برای حل مشکل "مالیات بر ارزش افزوده" و "تامین نقدینگی"
محمدی درباره ی چرایی برخی کمبودهای دارویی در بازار دارویی کشور، اظهار داشت: یکسری مشکلات مانند بحث ارزش افزوده در زمینه دارو همچنان وجود دارد. مالیات بر ارزش افزوده در دارو که قبلا یک درصد بود، بطور ناگهانی از یک درصد به ۹ درصد با ارز نیمایی افزایش پیدا کرد. همین طور مالیات بر ارزش افزوده مواد اولیه هم ۹ درصد ارز دولتی بود که حالا به ۹ درصد ارز نیمایی بدل شده است. از طرفی باتوجه به افزایش مابه التفاوت ارز دولتی و نیمایی قرار بود به تولیدکنندگان دارو وام و تسهیلات عرضه کنند تا بتوانند آسان تر تامین کنند که این هم هنوز انجام نشده است. بدین سبب مشکلاتی از این جنس در بازار دارویی وجود دارد که اگر اصلاح گردد، فکر می کنم باتوجه به این که دسترسی به ارز آسان تر شده است، دیگر مشکلی نداشته باشیم.
وی افزود: در این موارد در کمیسیون اقتصادی و کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و هم در مجموعه سران قوا مطرح گردیده است که اگر دراین زمینه زودتر مصوباتی عرضه کنند، مشکل رفع می شود.
پرداخت مطالبات دارویی؛ پاشنه آشیل دارویاری
محمدی درباره ی چالش عدم پرداخت مطالبات داروخانه ها از طرف سازمان های بیمه گر، اظهار داشت: سازمان تامین اجتماعی اعلام می کند که پول ندارد و بدهی هایش را به داروخانه ها پرداخت نکرده است. البته اعتبار مربوط به طرح دارویاری را دریافت کرده است، اما بدهی های قبلی اش را به داروخانه ها پرداخته است. تامین اجتماعی می گوید دولت به من بدهی دارد و باید بدهی اش را بپردازد تا من هم بتوانم مطالبات مراکز درمانی و داروخانه ها را بپردازم. این مساله می تواند در زنجیره دارو مشکل بوجود آورد. بدین سبب باید از طرق مختلف شامل استقراض یا دریافت مطالباتش در دولت بتواند بدهی های مراکز درمانی و داروخانه ها را بپردازد.
وی با اعلان اینکه پرداخت مطالبات مراکز درمانی و داروخانه ها از طرف سازمان های بیمه گر پاشنه آشیل طرح دارویاری است، اظهار داشت: این مساله دقیقا درست است. سفارش ما این است که سازمان برنامه و بودجه پول تامین اجتماعی را پرداخت کند تا تامین اجتماعی هم بتواند بدهی هایش را به مراکز درمانی و داروخانه ها تسویه کند. در عین حال سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات باید بر روی هزینه کرد اعتباراتی که در قالب طرح دارویار به بیمه ها پرداخت می شود، نظارت کنند. ما هم وظیفه داریم که گزارش دهیم. هم اکنون به جز بیمه سلامت هیچ یک از بیمه ها سهم دارویاری را تسویه نکرده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب