جلوگیری از بروز اختلالات ذهنی نوزادی تنها با چند قطره خون
آقای هویج: كم توانی ذهنی یكی از اشكالات مهم كودكــان در جوامـع مختلـف است و مراقبـت از ایـن گـروه كودكان، علاوه بر مشكلات مالی، افراد خانواده را از نظر عاطفی و روانی هم در تنگنا قرار می دهد. بدون شك مهمترین چاره این دشواری ها، جلوگیری از وقوع كم توانی عقلی است كه در موارد فراوانی با غربالگری میسر است.
به گزارش آقای هویج به نقل از ایسنا، دکتر فرزانه فربخش رئیس گروه بیماریهای غیر واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به مناسبت روز جهانی کم توانی ذهنی، با تاکید بر اهمیت انجام آزمایش غربالگری در حین حاملگی و بعد از تولد اظهار داشت: مراقبان سلامت مراکز خدمات جامع سلامت برای شناسایی نوزادانی که امکان دارد با مشکلات و اختلالات متابولیک به دنیا آیند، تنها با گرفتن چند قطره خون و انجام آزمایش غربالگری بیماری های متابولیک مادرزادی، نوزاد را در مقابل خطر بروز خیلی از بیماری های ذهنی و جسمی محافظت می کنند.
وی با اشاره به اینکه آزمایش غربالگری، برای تشخیص نوزادان مبتلا به اختلالات متابولیک بسیار مفید می باشد، اظهار داشت: خیلی از این بیماری ها، در صورت تشخیص زود هنگام، قابل کنترل و درمان بوده و می توان از بروز علائم شدید و خطرناک این بیماری ها جلوگیری کرد.
وی خاطرنشان کرد: در صورت تاخیر در تشخیص و درمان، این بیماری ها می توانند مشکلات ذهنی و جسمی همچون عدم توانایی حرکتی، کم توانی ذهنی، سوء تغذیه و عدم توانایی در تکلم را به دنبال داشته باشند.
رئیس گروه بیماری های غیرواگیر معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: کم کاری مادرزادی تیروئید عوارض جبران ناپذیری بر رشد و تکامل مغز و اعصاب مرکزی، رشد طولی و قد نوزاد بر جای می گذارد.
فربخش با اشاره به اینکه بیماری فنیل کتونوری در بدو تولد هیچ گونه نشانه آشکاری ندارد، توضیح داد: نوزاد در دو تا سه ماه اول زندگی، ظاهر کاملا سالمی دارد، ولی به تدریج علایم بیماری نمایان شده و با گذشت زمان کودک گرفتار عقب ماندگی ذهنی می شود.
وی در انتها درباره عوارض این بیماری اظهار داشت: در این صورت کودک اغلب ناآرام و پر جنب و جوش شده و تعادل عصبی خوبی ندارد، قدرت تکلم او ضعیف و راه رفتنش گرفتار مشکل شده و عقب ماندگی ذهنی در این بیماری شدید می باشد. همینطور کودک مبتلا، بیش فعالی همراه با حرکات بی هدف پیدا می کند.
علل بروز 12 تا 65 درصد از کم توانی های ذهنی ناشناخته است
مچنین دکتر فرزاد اشرافی - متخصص مغز و اعصاب اظهار نمود: عقب مـانده ذهنـی بـه فردی گفته می شود کــه فعالیتهـای ذهنـی وی در حـد قـابل ملاحظـه ای کاهش یافته، ضریب هوشی کمتر از 70 داشته باشــد، در قدرت تطبیق وی بـا محیـط زنـدگـی اختـلال چشـمگیری وجود داشته باشد و در یـادگـیری و توانـایی انجـام مســئولیتهای شخصی واجتماعی با اشکال مواجه باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه معمولا مجموعه ایـن مشـکلات در طـی دوران رشــد و نمــو عصبـی بروز می کند، درباره دسته بندی انواع کم توانی های ذهنی اظهار داشت: بیمـاران دارای بــهره هوشی 69-50 را جــزء مـوارد خفیـف (آموزش پذیر)، 49-35 را متوسـط (تربیت پذیر)، 20-34 را شدیـد و کمـتر از 20 را عمیـق یـــا پیشــرفته طبقه بندی می کنند.
وی با اشاره به اینکه در اکـثر بررسـی ها، تسـت ضریـب هوشـی(IQ test) بـرای تــایید کم توانی و میزان شـدت آن بـه کار مـی رود، توضیح داد: عواملی که امکان دارد سبب عقب ماندگی عقلی شوند به سه گروه پیش از تولـد، حیـن تولد و بعد از تولـــد تقسیم می شوند.
این متخصص مغز و اعصاب درباره سندروم داون اظهار داشت: شایعترین ناهنجـاری کروموزومـی کـه بـا کم توانی ذهنی همراه می باشد، تریزومی( 21 ســندرم داون) اسـت که احتمــال تکـرار آن در حاملگی های بعـدی یک تا دو درصد است و به نظر می آید با سن مادر ارتباط داشتـــه باشد. بروز ایـن سندرم در مادران سنیـــــن کمتر از 20ســال و بـالاتر از 35 سـال بیشتر از سایر افراد است.
اشرافی درباره انواع علل کم توانی های پیش از تولد توضیح داد: اختلالات متابولیکی مادر از قبیل دیـابت، کم کاری تیرویید، عوامل دارویی و تابش اشعـــه بخصــوص در هفتـه های پنج تا هجدهم حاملگـــــی و اختــلالات متــابولیکی ارثی مــانند فنیل کتونوری، مصرف الکل و مواد مخدر از علل دیگر ایجاد عقب ماندگی های پیش از زایمانی هستند.
10 تا 20 درصد کم توانی های ذهنی بر اثر عوامل حین تولد است
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره عوامل کم توانی ذهنـی در حین تولد اظهار داشت: این عوامل شامل خفگـی زایمانی، نارس بودن جنین، خونریزی و زایمان های ســخت، عوامل دارویی و تاخیر رشد داخل رحمی شده و سبب ایجاد حـدود 10 تا 20 درصد از موارد عقب ماندگی ذهنی می شوند.
وی درباره عوامل ایجاد کم توانی ذهنی بعد از تولد بیان نمود: این عوامل شــامل ناهنجاری و نقص ساختمانی مغــز، بسته شـدن زودرس شـکاف بیـــن اســتخوان های جمجمــه، نقـص متابولیکــــــــی مــادرزادی، اختـلال اسـیدهای آمینـه مـانند فنیل کتـونوری، اختلال اسـیدهای ارگانیـــک، کم کاری تیرویید، افت قند خون، عفونت هــای باکتریایـــــی و ویروســــــی، حوادث، ضربه ها و مسمومیتها به خصـوص در سنیــــن زیر پنج سال و اختلال در امر مراقبت از کودک، محرومیت هـای محیطـی، اجتماعی و عاطفی و سوء تغذیه می شود.
اشرافی خاطرنشان کرد: علیرغــم توسعـــــه اقدامــات تشخیصـی در بررسی های مختلــــف، برای 12 تا 65 درصد مـوارد عقب ماندگــی ذهنــی علــــت مشخصــــی یافـــت نشـده و بــــــه عنــوان نامشخــــص (Idiopathic ) طبقه بندی می شوند.
این متخصص خاطرنشان کرد: همچون بیماری های همراه با کم توانی های ذهنی که در شایع ترین حالت در موارد شدید و بسیار شدید عقب ماندگی ذهنی دیده می شود، ناتوانی های حسی، حرکتی و صرع است.
اشرافی با اشاره به اینکه فقط یک سوم این افراد تحرک دارند و یک چهارم به دیگران وابسته هستند، اظهار داشت: مشکلات شنوایی و بینایی مانع دیگری برای توانایی شناختی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی «اسپاستیسیتی»، «اتاکسی» و «آتتوز» را از دیگر ناتوانی های حرکتی شایع این افراد عنوان نمود.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بروز عوارض بیماری در هر کودک منجر به ایجاد نتایج جبران ناپذیر و مختلف خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و درمانی خواهد شد که با افزایش آگاهی جوامع نسبت به کم توانی و شناسایی بعضی از عوامل بروز آن، می توان از بروز خیلی از موارد جدید جلوگیری کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب